Anayurdu ant dağları yöresi ve Orta Amerika olan domates, zamanla dünyanın önemli sebzelerinden biri olmuştur. Tarım bitkisi olarak her yerde üretilir. Yapılan araştırmalarla, sağlığımıza olan faydalarını her gün bir yenisi ekleniyor. İncir reçelini de deneyin!
Antik dönemde bilinmeyen domates, yaşamımızı önemli bir biçimde yer almıştır. Çiğ olarak da yediğimiz domates, yemeklere ilave edilir, pişirilerek salçası yapılır. Güneşte kurutulur. Sert ve yeşil olanlarından turşu yapılır.
Domates reçeli denildiğinde, anneannem, annem ya da ben olayım, 3 nesil hep "domatesin de reçeli mi olurmuş", diye ön yargılı davrandık. Tatil için gittiğimiz bozcaada'da tattığım zaman, sabah kahvaltılarında, salatalarda, sandviçlerde bıkmadan ve severek yediğim domatesin şekere de yakıştırabileceğini o güne kadar neden düşünmemişim diye hayıflanmıştım.
Ümit Hamlacıbaşı'nın yaşadığı Bozcaada tatlarını bize tanıttığı kala-afiyet isimli kitabından alınan tarif aşağıdaki gibidir.
50 tane ince, uzun İtalyan domatesi,
50 tane iç badem,
Bir paket vanilya,
Bir kilo toz şeker.
Domatesler, kabukları soyulduktan sonra 2 saat kireç kaymağında bekletilir. Kireç kaymağından çıkartılan domatesleri 3 kere bol su ile durulanır. Domatesler sivri uçlanan delinir ve avucumuzun içine tam olarak yerleştirilerek patlatmadan iyice sıkılır.
Domatesleri patlatmadan sıkmak, az sonra içine koyacağımız taze bademi saklanması için de önemlidir.
Sıktığımız domateslerin içine, akşamdan ısıtıp kabuğunu soyduğumuz taze bademlerden birer adet konur ve tekrar sıkılır.
Bu işten bütün domatesler için tek tek uyguluyorum. Şerbeti için, bir buçuk bardak suya 1 kilo şeker katılarak kaynatılır. Kaynayan şerbeti önce bir paket vanilya, daha sonrası domatesler atılır. Yarım saat daha kaynatılarak ateşten alınır.
Domates reçelinin özelliği, içinde badem bulunması ve suyun olabildiğince açık renkli olmasıdır. Bu nedenle, domateslerin sıkılmasına en önemli işlemlerden biridir. Bütün reçellerde geçerli olan kural, şekerlenmeyi önlemek için reçeli sıcakken kavanoza boşaltmak ve olduğu yerde soğumasını sağladıktan sonra kapağını kapatmaktır.
Ümit Hamlacıbaşı' nın kitabında başın dediği gibİ
"KALA-AFİYET" olsun ! Bizim domates reçelinin sırrı domateslerin yerli tohum, yerli cins domates olmasındandır. Sezonunda yapıyoruz reçeli, her zaman yerli cins olmuyor bu nedenle stokları sınırlı. Ufak boyda yani kavanoza sığacak boyda domatesleri, yıkıyoruz ve reçel kazanına atıyoruz. Biraz şeker ekleyince su oranları düşüyor ve lezzetleri yoğunlaşıyor, iyice kaynadıktan sonra sıcakken kavanozluyoruz ve ters çevirip sonrasında ürünü giydiriyoruz. Dikkat! Açtıktan sonra buzdolabında saklayın çünkü koruyucu içermiyor, oda sıcaklığında hava aldığı zaman üstü küflenebilir!