Kaliteli tereyağı rengi beyaza yakın olur. Kokusunda yabancı aromalar olmaz. Isıtıldığında güzel yağ kokar. Katkısız ve koruyucu içermeyen köy tereyağını, yemeklerinizde ve kahvaltıda güvenle kullanabilirsiniz. Açıldıktan sonra dolapta saklayınız çünkü katkı içermediği için küflenir. Tuzsuzdur. İlkbahar başlangıcından sonbaharın girişine kadar keçi ve koyun sütleri de işlendiği için keçi-koyun süt yağları da içerir. En lezzetli olduğu zaman bu zamanlardır. Özendirmek gibi olmasın ama bol tereyağlı sucuklu yumurta da harika oluyor. Trakya fermente sucuk da denemeyi ihmal etmeyin !
Taze sütten çekilen kremanın yoğurulmasıyla elde edilir. Doğal tereyağı, rengi kışın içerde beslendiği için beyaza yakın sarı, bahar ve yaz aylarında dışarıda beslendiği için sarı olur. "12 ay sarı tereyağ satanlar ürünün içine "beta karoten" ekliyor itibar etmeyiniz. Kütlece en az %82 süt yağı içerir.
En iyi tereyağı, bol meralara sahip olan, hayvanları merada otlayan ve havası günde 7 kez değişen, Tekirdağ Şarköy yöresine aittir. Şarköy Çiftlik markasına aittir.
1 kilo köy tereyağı ortalama 400₺ ile 450₺ arasında olur. Fiyatlar, güncel süt fiyatları için geçerlidir.
Tereyağı, ambalajı sayesinde açılmadığı takdirde 6 ay +4 derecede buzdolabında saklanabilir. Son kullanma tarihi ürünün üzerinde olup aynı zamanda parti numarası olarak geçmektedir. Açıldığı takdirde 20 gün içinde tüketiniz ve buzdolabında saklayınız.
125 gram tereyağı = 8 dolu yemek kaşığı tereyağı eder. 125 gram tereyağı, 500 gram tereyağının 1/4'ü kadardır.
Tereyağının gerçek olup olmadığının anlamanın en kesin yolu, tarım il müdürlüklerinin laboratuvarlarına analize göndermektir. Yapılacak olan tetkikler sayesinde tereyağın içindeki yağ asitleri kompozisyonundan içinde başka katı yağlar olup olmadığı anlaşılır.
Tereyağı fiyatları, tereyağı için kullanılan kremanın nereden üretildiğine göre değişir. Sütten üretilen krema ile yapılan tereyağı değerlidir. Peynir altı suyundan üretilen krema ile yapılan tereyağı daha ucuz olur. Peynir altı suyundan krema üretildikten sonra, kalan peynir altı suyunda da %0,02-%0,05 oranında yağ bulunur. Bu yağı da almak için özel krema seperatörleri vardır. Bu yöntemle üretilen tereyağı en ucuz olur. Sonuç olarak, tereyağı fiyatları 250₺ ile 480₺ arasında olur.
Doğal Tereyağı, normalde 1 yıl ömüre sahiptir. Uygun saklama koşullarında (yani -18 derecede) iki yıl saklanabilir. Kullanacağınız miktarlarda porsiyon haline getirip, istediğiniz zaman -18 den çıkarıp ve çözüp kullanabilirsiniz. Kalitesinden bir şey kaybetmez.
Merası olan yerlerde yani hayvanların otlamaya götürüldüğü bölgelerde, soğuk hava azaldığı ilkbahar zamanı Mart, Nisan ve Mayıs ayları, hayvanlar ot yediği için sütlerinin rengi sarı olur. Bu hem tereyağı hem de diğer süt ürünlerinin rengine yansır. Soğuklar başlayıp da büyükbaş ve küçükbaşlar kapalı yerlerde beslendiğinde sütün rengi beyaz halini alır. İkisi de normaldir. Fakat bazı üreticiler yağı sarı göstermek için içine beta-karoten dediğimiz renklendiricilerden ekliyorlar. Satın alırken ürünün etiketini dikkatlice inceleyip, bu maddenin olup olmadığını inceleyeniz.
Tereyağı, hayvansal yağdan yapılan bir süt ürünüdür ve içerdiği bazı besin maddeleri nedeniyle bazı sağlık faydalarına sahip olabilir. Ancak, tereyağının faydalı mı yoksa zararlı mı olduğu konusunda genel bir değerlendirme yapmak için tüketim miktarı, bireysel sağlık durumu ve diyetin genel bağlamı gibi birçok faktörü göz önünde bulundurmak önemlidir. Tereyağı, A, D, E ve K gibi yağda çözünen vitaminler ile doymuş yağ, kolesterol ve antioksidanlar gibi besin maddelerini içerir. Bu nedenle, ılımlı miktarda tüketildiğinde, tereyağı bazı faydalara sahip olabilir. Özellikle bu yağda bulunan bazı yağ asitleri, beyin fonksiyonları, hormon üretimi ve hücre zarı gibi önemli vücut işlevlerine katkıda bulunabilir. Ancak, tereyağı doymuş yağ içerdiği için aşırı tüketildiğinde kolesterol seviyelerini etkileyebilir ve kalp sağlığına zarar verebilir. Bireylerin genel sağlık durumu, kalp hastalığı riski ve diğer beslenme alışkanlıkları da dikkate alındığında, tereyağının miktarını dengelemek önemlidir. Sonuç olarak, tereyağını ılımlı miktarda tüketmek, dengeli bir diyet içinde yer alması ve bireysel sağlık koşulları göz önüne alınarak değerlendirilmesi önemlidir. Ancak, genel olarak, doymuş yağ alımını sınırlamak ve beslenme açısından çeşitli bir diyet benimsemek sağlıklı bir yaşam tarzını destekleyebilir.
Tereyağında bir miktar süt proteinleri ve peynir altı suyu proteinleri bulunmaktadır. Proteinlerin yapısı gereği suyu çok sevmektedirler ve suya bağlanmaktadırlar. Tereyağı köpürdüğünde süt proteinleri suyun yüzey gerilimini düşürür ve köpük oluşturur.
Kütlece en az %82 ve üstü süt yağı içeren, sütünün kaynağı meralarda otlamış hayvanlardan elde edilen, üretilirken mikrobiyolojik risk oluşturacak tahta ve ahşap yayık kullanılmayan kaliteli paslanmaz gıda çeliği malzemeden üretilmiş yayıklarda yapılan tereyağları kalitelidir.
3 dolu yemek kaşığı tereyağı yaklaşık 125 gram eder.
Tereyağı bir yağdır ve 1 gramında 9 kcal enerji içerir. Çok tüketilirse kilo yapar.
Tereyağı çok kalori içeren bir gıda olduğu için, günde 100 gramdan fazla tüketilmemelidir.
23 kilogram %3,5 yağlı sütten 1 kilogram %80 yağlı tereyağı çıkar. Jersey inek sütü yağ oranı yüksektir. 7 kilo jersey ineği sütünden ise 1 kilo tereyağı çıkar.
Gerçek tereyağı uygun koşullarda saklandığı sürece bozulmaz. Bu koşullar +4 C'de 12 ay, -18 C'de ise 2 yıldır.
Tereyağının yağ oranı kütlece %82' dir. Diğer %18 kısım, su ve süt proteinlerinden oluşur. Sadeyağ ise tamamen süt yağından oluşur, su içermez.
Tereyağı, kızartmalar dışında, mutfakta her yemekte kullanılan başlıca malzemelerden biridir. Ayrıca, sosların yapımında, pasta hamurunda da kullanılır.
Tereyağının sarı rengi, hayvanların beslendiği bitkilerde bulunan "beta-karoten" zenginliğine bağlıdır. Yazın yapılan tereyağı, kışın yapılan tereyağından daha sarıdır.
Hakiki tereyağı kilosu 350₺ ile 400₺ arasında fiyatı olur. Fiyat üretildiği bölgeye göre değişir.
Tereyağı bugün çok büyük çoğunlukla kremadan işlenir. Bu amaçla ham madde yani sütun kreması çekilir. Kremadan niteliğine göre bazı işlemlere tabi olduktan sonra muayene, standardizasyon, nötrleme, pastörizasyon ve ekşitici kültür katıp olgunlaştırma aşamalarından geçirildikten sonra yayıklanıp suyundan ayrılır. Gerekirse tuzlanır ve tereyağı haline sokulur. Bazen kitlede %12-15 arasında kalan suda eritilmek suretiyle bünyesinden alınır ki buna da sade yağ denilir. Yağ oranı %99'a çıkan sade yağ ülkemizde de yaygın olarak tüketilir.
Yayıklama: yayıklama süresince mekanik etki önce kremayı koyulaştırır, aynı zamanda köpürtür sonra yağ taneciklerini ayrı tutan çevredeki zar da parçalanarak kümecikler halinde birleşir ve işlemin sonunda yağ ile yayık altı denilen yağsız veya çok az yağlı bölüm birbirinden ayrılır. Yayıklama yağın ve ham maddesinin durumuna göre değişmekle beraber, genellikle 40 dakikada tamamlanır. Daha sonra tereyağı yıkanır. Tereyağının yıkanması onun bazı kötü kokularını alır ve dayanıklılığını arada arttırsa da tereyağının kendisine olan hoş aromasını da zayıflatabilir. Yıkama suyunu ölçülü kullanmak, ısısını da iyi ayarlamak gerekir. Yıkama suyu ısısı önemlidir. Eğer tereyağı yumuşaksa yıkama suyu ısısı biraz düşürülür.
Tereyağı; süt, krema veya yoğurdun çeşitli şekillerde işlenmesi sonucu elde edilen yağaca zengin ve aroması üstün bir süt ürünüdür. Bileşiminde %80'in üzerinde yağ, %12-15 su, %2 kadar da sütten geçen diğer maddeler bulunur. Tuzlu tereyağlarını %5 kadar tuz da katılır. Tereyağı okside olarak oksidatif acımaya neden olmaktadır.
Sütten, kremadan ve yoğurttan belirli yöntem ve araçlarla elde edilen, içerisine yağ ve tuzdan başka hiçbir yabancı madde katılmayan gıda maddesi tereyağıdır.
Tereyağında yağda eriyen vitaminler olarak a,d,e vitaminleri bulunmaktadır. En fazla a vitamini bulunmaktadır. A vitamini sıcağa karşı dayanıklı, fakat oksijene karşı zayıftır. Tereyağı hava ile temas ettiği zaman a vitaminindeki kayıp artmaktadır.
Bir diğer önemli vitamin ise d vitaminlidir. Tereyağında en çok D2 ve D3 şeklinde olanları bulunur. D2 bitkisel yağlarda, D3 ise hayvansal yağlarda yer almaktadır. D vitamini sıcağa, oksijene ve ışığa çok dayanıklıdır.
E vitamini ise diğer vitaminlere oranla tereyağını yüksek miktarda bulunmaz. Sıcağa karşı dayanıklı, fakat hava ile temasa ve ultraviyole ışınlarına karşı hassastır.
Suda eriyen vitaminlerden ise b1, b2, nikotinamik asit ve c vitamini tereyağında az bulunurlar.
Tereyağını enzimleri ise lipaz, proteaz, peroksidaz, katalaz, fosfataz ve redüktazdir. Bazı mikroorganizmalar tarafından meydana getiren enzimler vardır. Bunlar amilaz, laktaz ve diastazdir. Bu enzimlerin en önemli lipaz, proteaz ve peroksidazdır.
Yapımı tamamlanan tereyağı son olarak paketleme bölümüne gönderilir. Paketleme tereyağını bulaşmalara karşı koruyan, ölçüsü belli kalıplara koyarak satışını kolaylaştıran, görünüşünü güzelleştiren, tat bozukluklarını önleyen ve su kaybını en düşük düzeye indiren bir işlemdir. Bu nedenle paketlemenin bu çok önemli amaçları gerçekleştirecek şekilde yapılması gereklidir.
Tereyağı birçok süt mamullerine göre oldukça dayanıklı bir besin olmasına rağmen niteliğinin uzun süre korunabilmesi için soğukta saklanması gerekir. İyi korunmayan tereyağları, güneş, hava ve demir gibi bazı metallerin de katalitik etkileri ile acıyabilir. Ayrıca mikroorganizmalar da, özellikle bazı bakterilerle küfler de tereyağını çabuk bozabilirler.
Vakumlu plastik paketlerde, buzdolabında 12 ay, derin dondurucuda ise 2 yıl saklanabilir. Açıldıktan sonra 1 ay içinde tüketilmelidir.
Tereyağı kullanım alanı geniş olan bir süt ürünleri. yağ oranının %80'in üzerinde olması ve yağda çözünen zengin vitaminleri onun her şeyden önce yüksek kalori ve vitamin sağlayan bir kaynak olarak değerlendirilmesi neden olur.
Tereyağı; peynir, yoğurt, dondurma ve benzeri gibi çeşitli süt mamüllerine işlerken özellikle hammaddenin standart hale getirilmesinde yağ miktarı eksikliğinin giderilmesinde de kullanılır.
Yağca zenginleştirilmiş besinlerin aromaları ile birlikte yapıları da düzgün olur. Tereyağı bazı süt mamüllerinin ham maddeliğini de yapar.
Tereyağı ya mikroorganizmaların veya enzimlerin faaliyetleri veya doğrudan doğruya kendi bünyesinde meydana gelen kimyasal reaksiyonlar sonunda bozulmaktadır.
Mikroorganizmaların zararlılığı -12 dereceye kadar ve tereyağının içinde bulunan su serecikleri ortamında bulunabilir. -12 derece veya daha düşük olursa mikroorganizmalar faaliyet gösteremez.
Enzimler, su zerreciklerinin çok küçük olması halinde yüzeyin büyümesinden dolayı daha aktif olurlar ve hem proteinleri hem de yağları parçalarlar. Yağların parçalanması sonucu serbest yağ asitleri ortaya çıkar ve tereyağına acılık verir. Tereyağının oksidasyon yoluyla bozulmasında ışık, oksijen, tuz, bakır bulaşması, saklanma sıcaklığı etkilidir. Bu şekilde tereyağında bulunan süt yağının yapısı bozulur. Buna bağlı olarak yağın tadı ve dokusu bozulur.
Tereyağı, taze sütten çekilen kremanın, yoğurulmasıyla yapılır. Genelde sütten yapılır. Yoğurttan yapılan çok azdır. Bu yöntemle yapılan tereyağına, yayık tereyağı denir.
10 kg %3.5 yağlı sütte yaklaşık 350 gram süt yağı bulunur. Tereyağında %82 yağ bulunduğu için, 10 kilogram sütten 426 gram tereyağı elde edebiliriz.
2024 yılında süt fiyatları yükseldiği için, tereyağı fiyatları 350₺ ile 500₺ arasında değişir. Bunun nedeni bölgeseldir. Süt fiyatları Türkiye'nin coğrafi bölgelerine göre değişiklik göstermektedir.